Publications

Trzydzieści lat po transformacji ustrojowej stajemy przed fundamentalnymi pytaniami o przyszłość naszego kraju. W obszarze gospodarki jesteśmy coraz bliżej wyczerpania prostych rezerw wzrostu, a dalszy rozwój musi opierać się na czynnikach innych niż te, które wykorzystywane były do tej pory. Ten problem został zdiagnozowany w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, która stawia postulat, że czynniki rozwoju gospodarki powinny być uzupełnione zwiększeniem roli „wytwarzanej w kraju wiedzy i technologii”, a także „rozwojem i dalszą ekspansją polskich podmiotów gospodarczych”. Tylko skuteczna realizacja tego założenia może sprawić, że Polska stanie się jednym z liderów globalnej rewolucji przemysłowej 4.0.

POBIERZ RAPORT

W dyskusji o międzynarodowym wymiarze polityki gospodarczej często konfrontowane są jej dwa nieco przerysowane modele: protekcjonistyczny i „wolnego handlu”. Pierwszy z nich opiera się na przekonaniu, że państwo powinno chronić swój rynek przed zagranicznymi towarami i usługami, stosując bariery celne i silne preferencje prawne dla rodzimych przedsiębiorstw. Bywa on prezentowany jako oczywisty anachronizm w epoce globalizacji i integracji europejskiej. Drugi w modelowym ujęciu ma oznaczać rezygnację z tworzenia instytucjonalnych mechanizmów wsparcia dla rodzimego kapitału.

Prezentowany raport zawiera zestaw propozycji, które mają służyć realizacji tego celu. Jest on także próbą oceny działań, które już zostały podjęte w związku z realizacją Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju.

Polska polityka gospodarcza powinna czerpać z najlepszych doświadczeń innych państw. Analizy zawarte w prezentowanym raporcie pokazują, że we współczesnej Europie inteligentna podmiotowa polityka gospodarcza nie tylko jest możliwa, ale jej prowadzenie jest konieczne dla zachowania przez polską gospodarkę konkurencyjności. Celem podmiotowej polityki gospodarczej nie jest uniemożliwienie przepływu towarów i usług pomiędzy państwami, ale stworzenie 1 Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do 2020 r. (z perspektywą do 2030 r.), s. 6 [załącznik do uchwały nr 8 Rady Ministrów z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie przyjęcia Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do 2020 r. (z perspektywą do 2030 r.), M.P. 2017, poz. 260]. 10 optymalnych warunków dla rozwoju rodzimych przedsiębiorstw, w szczególności w sektorach, które mają kluczowe znaczenie rozwojowe. Oznacza to stosowanie przez państwo mechanizmów umożliwiających akumulację kapitału przez polskie przedsiębiorstwa, które nie odbiegają od rozwiązań, jakie przyjęły kraje naszego obszaru gospodarczego prowadzące efektywną politykę gospodarczą.

POBIERZ RAPORT

Inteligentna podmiotowa polityka gospodarcza musi obejmować wszystkie etapy kreowania polityki publicznej. Powinna ona opierać się na pięciu filarach:

• świadomym wpływaniu na kształt norm prawa międzynarodowego, w tym unijnego, oraz jego refleksyjnej implementacji;
• stworzeniu konkurencyjnego otoczenia regulacyjnego, wolnego od barier rozwojowych, oraz zapewnieniu sprawnego działania wymiaru sprawiedliwości;
• przebudowie systemu podatkowego i systemu innych danin publicznych, służącej potrzebom obywateli i przedsiębiorstw, wykluczającej dyskryminację podmiotów krajowych;
• prowadzeniu polityki inwestycyjnej, w szczególności nastawionej na eksport, opierającej się na inteligentnym wsparciu kapitałowym sektorów gospodarki o strategicznym znaczeniu rozwojowym;
• rozwoju polityki innowacyjnej ściśle integrującej politykę naukową i technologiczną.

Podmiotowa polityka gospodarcza wymaga świadomości, że proces tworzenia, implementacji i stosowania prawa międzynarodowego, w tym prawa Unii Europejskiej, jest w istotnym zakresie wypadkową interesów poszczególnych krajów i może determinować ich sytuację gospodarczą na dziesięciolecia. Istnieją obszary – jak unijne prawo pomocy publicznej – które wymagają stałego monitorowania i interwencji, by zapewnić bezstronne i konsekwentne stosowanie obowiązujących norm. Ważne, by Polska zachowała przewagi rozwojowe wyróżniające nasz kraj na tle części państw Unii Europejskiej, w tym możliwość prowadzenia własnej polityki monetarnej.

POBIERZ RAPORT

W wymiarze wewnętrznym podmiotowa polityka gospodarcza nie tylko nie stoi w sprzeczności z zasadami wolnego rynku, ale wymaga zniesienia zbędnych barier regulacyjnych oraz ograniczenia obciążeń fiskalnych stanowiących bariery rozwojowe. Oznacza konkurencyjność regulacyjną, w tym pewność i stabilność prawa, oraz efektywność procesu rozwiązywania sporów prawnych, w tym w szczególności egzekucji należności.

Autorzy Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju trafnie zauważają, że warunkiem ekspansji zagranicznej polskich przedsiębiorstw jest koncentracja wsparcia inwestycyjnego na „branżach stanowiących ważną pozycję eksportową kraju oraz na tych sektorach, które mogą w przyszło- GLOBALIZACJA 4.0 • PODMIOTOWY MODEL ROZWOJU • ANALIZA POLSKIEGO TOWARZYSTWA GOSPODARCZEGO 11 ści decydować o pozycji konkurencyjnej Polski w świecie” oraz „zwiększenie eksportu towarów zaawansowanych technologicznie”. Do tego potrzebna jest polityka innowacyjna, w tym naukowa, która silniej zwiąże wspierane ze środków publicznych projekty badawcze z potrzebami biznesu. Ważne, by oferta instytucji publicznych zapewniających wsparcie kapitałowe dla przedsiębiorstw nie odbiegała ani od jakości podobnych produktów dostępnych na rynku, ani od rozwiązań dostępnych w innych krajach.

Punktem wyjścia dla opracowanego raportu były praktyczne problemy zgłaszane przez przedsiębiorców podczas seminariów z udziałem prawników i ekonomistów. Ta metoda pracy sprawiła, że nie tylko rysuje on wizję polityki gospodarczej, ale przede wszystkim zawiera szereg gotowych do wprowadzenia konkretnych rekomendacji, które mogą pomóc we wzmocnieniu polskiego biznesu.

Raport powstał przy współpracy z PTG. Partnerem Raportu jest PKO Bank Polski. Partnerzy biznesowi raportu to: SuperDrob S.A., Libet S.A., Decco S.A., PETRALANA S.A., PPU Polcar oraz Mo-BRUK S.A., firmy członkowskie Polskiego Towarzystwa Gospodarczego.