W czasach kryzysu wywołanego epidemią koronawirusa przedsiębiorcom niewątpliwie potrzebna jest pomoc. Skutki gospodarcze aktualnej sytuacji odczuwają przede wszystkim małe i średnie firmy. W wielu krajach na całym świecie podjęto, wcześniej czy później, różnego rodzaju działania mające na celu wsparcie biznesu. Nie są to jednak jedynie zmiany legislacyjne na kształt naszych tzw. tarcz antykryzysowych, lecz także akcje informacyjne czy inicjatywy angażujące społeczeństwo. Przykładowo, na Ukrainie dopuszczono ulgi podatkowe i urlopy […]
W czasach kryzysu wywołanego epidemią koronawirusa przedsiębiorcom niewątpliwie potrzebna jest pomoc. Skutki gospodarcze aktualnej sytuacji odczuwają przede wszystkim małe i średnie firmy. W wielu krajach na całym świecie podjęto, wcześniej czy później, różnego rodzaju działania mające na celu wsparcie biznesu. Nie są to jednak jedynie zmiany legislacyjne na kształt naszych tzw. tarcz antykryzysowych, lecz także akcje informacyjne czy inicjatywy angażujące społeczeństwo.
Przykładowo, na Ukrainie dopuszczono ulgi podatkowe i urlopy kredytowe. Zapowiedziano reformę programu 5-7-9 przyznającego pożyczki oraz utworzenie kolejnego. Zdaniem władz, zapewnią one warunki do zachowania niemal całej listy płac i liczby pracowników[1]. Poza tym jednak Ministerstwo Transformacji Cyfrowej przeprowadziło ogólnokrajowy konkurs IT #HackCorona[2]. Uznano bowiem, że Ukraina, na wzór Korei Południowej, Włoch, Singapuru czy Izraela, potrzebuje nowych, własnych pomysłów i rozwiązań informatycznych ułatwiającym życie obywatelom, a działalność firmom. Do udziału zaproszeni zostali deweloperzy, właściciele start-upów, specjaliści od marketingu, badacze i działacze społeczni. Co istotne, zwycięzcy otrzymają środki na wdrożenie zaproponowanych rozwiązań, wsparcie mentorskie i możliwość realizacji projektu w ciągu kolejnego miesiąca. Partnerami konkursu zostali EGAP (E-Governance for Accountability and Participation) finansowany przez Szwajcarską Agencję ds. Rozwoju i Współpracy, realizowany przez Fundusz Europy Wschodniej i Innovabridge, a także UNDP (Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju).
Z kolei w Polsce, z inicjatywy Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, powstała akcja #RatujBiznes[3]. Jej celem jest informowanie przedsiębiorców o możliwościach, jakimi aktualnie dysponują.
Wybrane kancelarie prawne i podatkowe, po uprzednim przyłączeniu się do przedsięwzięcia, oferują pomoc mikro-, małym i średnim przedsiębiorcom przy wypełnianiu i składaniu odpowiednich wniosków. Warto podkreślić, że działają pro publico bono, czyli nieodpłatnie. Sam Rzecznik MŚP prowadzi zaś monitoring w zakresie rozstrzygnięć zapadających w sprawach wnioskowanych przed przedsiębiorców celem ewentualnej interwencji w razie stwierdzenia naruszeń ich praw.
Przedsiębiorca, którego nie stać na opłacenie usług prawnych i doradczych, może wybrać kancelarię spośród opublikowanej listy[4]. Trzeba jednak zwrócić uwagę na to, że pomoc w ramach akcji #RatujBiznes dotyczy jedynie, jak wspomniano wyżej, procesu przygotowania i złożenia wniosku o wsparcie. Nie obejmuje natomiast rozliczeń z kontrahentami czy stosunków między pracodawcami a pracownikami.
Z danych opublikowanych na oficjalnej stronie Rzecznika MŚP wynika, że już przez pierwsze trzy tygodnie akcji w pomoc zaangażowało się około 400 kancelarii, a skorzystało z niej dotychczas ponad 3800 przedsiębiorców. Wśród firm oferujących wsparcie znajduje się Domański Zakrzewski Palinka sp. k. Pod koniec marca br. kancelaria udostępniła swoją publikację pt. „Drogowskazy dla biznesu w dobie pandemii – mapa obszarów prawnych i biznesowych” będącą zbiorem pytań i odpowiedzi dotyczących różnych branż[5]. Co więcej, pracownicy firmy zadeklarowali „wsparcie biznesu 24/7”. Uruchomiono linie telefoniczne i adres mailowy, za pomocą których można do nich kierować wszelkie swoje wątpliwości prawne i biznesowe wynikające z sytuacji związanej z pandemią[6].
Ponadto, 26 maja 2020 r. odbędzie się darmowe webinarium skierowane do mikro-, małych i średnich przedsiębiorców[7]. Poprowadzą je Jacek Cieplak (Zastępca Rzecznika MŚP) i Paweł Satkiewicz (Główny konsultant Wydziału Interwencyjno-Procesowego Biura Rzecznika MŚP). Więcej informacji na temat akcji #RatujBiznes można znaleźć:
Dla porównania, w Gruzji powstał Fundusz StopCov. Zarówno firmy, jak i osoby prywatne mogą przekazywać darowizny, aby pomóc pokrzywdzonym przetrwać kryzys. Pieniądze zbierane są poprzez stronę stopcov.ge utworzoną przez rząd w celu informowania społeczeństwa o koronawirusie i środkach podjętych, aby zapobiec jego rozprzestrzenianiu się. Aktualnie udało się zebrać ponad 132 mln GEL (niecałe 172 mln złotych).
Z kolei w Wielkiej Brytanii przedsiębiorcy mogą skorzystać z pomocy Financial Ombudsman Service for small businesses[8].
Na uwagę zasługuje również Australia, bowiem nadawca publiczny SBS uruchomił wielojęzyczny portal zawierający informacje na temat COVID-19[9]. Wiadomości powstają przy współpracy z ekspertami ds. zdrowia. Aktualnie dostępne są w aż 63 językach.
Co więcej, SMEs (small and medium enterprises, czyli małe i średnie przedsiębiorstwa) mogą korzystać z usług wielu instytucji: Australian Small Business and Family Enterprise Ombudsman (ASBFEO)[10], Fair Work Ombudsman[11], Australian Financial Complaints Authority (AFCA)[12], w tym regionalnych (Office of the NSW Small Business Commissioner[13], Small Business Commissioner South Australia[14], Victorian Small Business Commission[15], Small Business Development Corporation[16]).
Szczególnie interesującym jest to, że w grudniu ubiegłego roku Michaelia Cash (minister ds. zatrudnienia, umiejętności, małych i rodzinnych firm) wraz z Kate Carnell (Australian Small Business and Family Enterprise Ombudsman) ogłosiły uruchomienie darmowego portalu My Business Health[17]. Celem było dostarczenie praktycznych informacji i wskazówek na temat codziennych kwestii, które sprawiają, że właściciele małych firm nie śpią po nocach. Uznano, że z biznesowego punktu widzenia inwestowanie w dobry stan zdrowia ma sens, a każdy dolar wydany na stworzenie zdrowego psychicznie miejsca pracy zapewnia solidny zwrot z inwestycji[18].
Trzeba przyznać, że australijska inicjatywa sprawia wrażenie atrakcyjnej. Polskim małym i średnim przedsiębiorcom również przydałoby się koło ratunkowe. Akcja #RatujBiznes przyciąga jednak coraz większą uwagę. Pozostaje zatem mieć nadzieję, że dzięki rozgłosowi medialnemu przyłączą się do niej kolejne kancelarie prawne.
Autorzy: Joanna Fedorczyk, dr hab. Krzysztof Koźmiński
[1] Official website of the President of Ukraine, The Government and the NBU presented to the President the first programs of assistance to small businesses during the COVID-19 epidemic, 9.04.2020, https://www.president.gov.ua/en/news/uryad-ta-nbu-predstavili-prezidentu-pershi-programi-dopomogi-60565, dostęp: 10.05.2020
[2] Rządowy portal Ukrainy, Ministry of Digital Transformation announces the start of the National IT Contest #HackCorona in Ukraine, 1.04.2020, https://www.kmu.gov.ua/en/news/mincifri-ogoloshuye-start-nacionalnogo-konkursu-it-proyektiv-hackcorona-ukraine, dostęp: 10.05.2020
[3] Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców, #RatujBiznes – startuje akcja Rzecznika MŚ na rzecz wsparcia przedsiębiorców w czasach epidemii, 30.03.2020, https://rzecznikmsp.gov.pl/ratujbiznes-startuje-akcja-rzecznika-msp-na-rzecz-wsparcia-przedsiebiorcow-w-czasach-epidemii/, dostęp: 20.05.2020
[4] https://rzecznikmsp.gov.pl/ratujbiznes/#kancelarie
[5] DZP – Więcej niż prawo, PODRĘCZNIK DLA PRZEDSIĘBIORCÓW: Drogowskazy dla biznesu w dobie pandemii – mapa obszarów prawnych i biznesowych, 20.03.2020, https://www.dzp.pl/aktualnosci/433-podrecznik-dla-przedsiebiorcow-drogowskazy-dla-biznesu-w-dobie-pandemii-mapa-obszarow-prawnych-i-biznesowych, dostęp: 20.05.2020
[6] DZP – Więcej niż prawo, KORONAWIRUS ALERT 24/7 – Wsparcie biznesu 24/7 w dobie pandemii koronawirusa, 12.03.2020, https://www.dzp.pl/aktualnosci/431-koronawirus-alert-247-wsparcie-biznesu-247-w-dobie-pandemii-koronawirusa, dostęp: 20.05.2020
[7] rejestracja na webinarium pod adresem: https://wsseinvestpark.clickmeeting.pl/-ratujbiznes-akcja-rzecznika-malych-i-srednich-przedsiebiorcow-spotkanie-informacyjne-/register?_ga=2.2887088.188140932.1589792699-342491773.1587015858&fbclid=IwAR3eMYEAd2ckNiQScTV5WtrkVcBXuFHv04kbK6IWc043bBVBv57eLNun3z4
[8] Financial Ombudsman Service for small businesses, https://sme.financial-ombudsman.org.uk/
[9] SBS Language, https://www.sbs.com.au/language/coronavirus
[10] Australian Small Business and Family Enterprise Ombudsman, https://www.asbfeo.gov.au/
[11] Fair Work Ombudsman, https://www.fairwork.gov.au/
[12] Australian Financial Complaints Authority (AFCA), https://www.afca.org.au/
[13] NSW Small Business Commissioner, https://www.smallbusiness.nsw.gov.au/
[14] Small Business Commissioner South Australia, https://www.sasbc.sa.gov.au/
[15] Victorian Small Business Commission, https://www.vsbc.vic.gov.au/
[16] Small Business Development Corporation, https://www.smallbusiness.wa.gov.au/
[17] My Business Health, https://www.asbfeo.gov.au/my-business-health/home
[18] Australian Small Business and Family Enterprise Ombudsman, My Business Helath a lifeline to small business owners under strain, 10.12.2019, https://www.asbfeo.gov.au/news/news-articles/my-business-health-lifeline-small-business-owners-under-strain, dostęp: 20.05.2020