Aktualności

Rozwój dla Wspólnoty

back Wróć do publikacji

Monitoring Legislacji – Program współdziałania

calendar 7 października 2020
W skrócie

Program Współdziałania wprowadzony został zeszłoroczną ustawą o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych[1]. Stanowi formę współpracy opartej na koncepcji horizontal monitoring. Polega ona na prowadzeniu przez Krajową AdministracjęSkarbową obsługi zindywidualizowanej w postaci nadzoru nad mechanizmami kontroli wewnętrznej wdrożonymi przez podatnika w celu wykonywania obowiązków podatkowych. Funkcjonowanie programu oparte jest na wzajemnym zaufaniu, transparentności i zrozumieniu. Za- sadniczo składa się z dwóch elementów, tj. procesu […]

Źródło:

Program Współdziałania wprowadzony został zeszłoroczną ustawą o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych[1]. Stanowi formę współpracy opartej na koncepcji horizontal monitoring. Polega ona na prowadzeniu przez Krajową AdministracjęSkarbową obsługi zindywidualizowanej w postaci nadzoru nad mechanizmami kontroli wewnętrznej wdrożonymi przez podatnika w celu wykonywania obowiązków podatkowych.

Funkcjonowanie programu oparte jest na wzajemnym zaufaniu, transparentności i zrozumieniu. Za- sadniczo składa się z dwóch elementów, tj. procesu przyjęcia i nadzoru nad podatnikiem. Pierwszy z nich finalizowany jest poprzez podpisanie tzw. umowy o współdziałanie. Może ona zostać zawarta z podatnikiem, który otrzymał pozytywną opinię z audytu wstępnego. Przeprowadzany on jest w celu sprawdzenia prawidłowości wypełniania obowiązków podatkowych oraz skuteczności i adekwatności ram wewnętrznego nadzoru podatkowego.

W pierwszej kolejności należy jednak zgłosić chęć uczestnictwa w programie. Wniosek może złożyć podatnik, u którego wartość przychodu wykazana w zeznaniu podatkowym w poprzednim roku podatkowym przekroczyła równowartość 50 000 000 euro, przeliczonych na polską walutę według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roboczym roku kalendarzowego poprzedzającego rok złożenia wniosku. Wraz z nim można przekazać tzw. kwestionariusz samooceny przedsiębiorcy zawierający pytania dotyczące Ram Wewnętrznego Nadzoru Podatkowego.

Ewentualna umowa zawierana jest w formie pisemnej na czas nieokreślony. Po podpisaniu jej podatnik zobowiązany jest do spełniania szeregu obowiązków informacyjnych. Przykładowo, jego powinnością jest zgłaszanie Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej istotnych zagadnień podatkowych, które mogą stać się źródłem sporu pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym czy też niezwłoczne przekazywanie istotnych informacji mogących mieć wpływ na uzyskanie korzyści podatkowej przez podatnika.

Szef KAS może ponadto zawrzeć z podatnikiem będącym stroną umowy o współdziałanie tzw. porozu- mienie podatkowe w sprawie:

  • interpretacji przepisów prawa podatkowego;
  • ustalania cen transferowych;
  • braku zasadności zastosowania art. 119a § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa, tj. klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania;
  • wysokości prognozowanego na następny rok podatkowy zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych;
  • innej, niezbędnej dla zapewnienia prawidłowej realizacji umowy o współdziałanie.

W takiej sytuacji przedsiębiorca może liczyć m.in. na obniżenie opłaty od wniosku o wydanie opinii zabezpieczającej do 50% jej wysokości.

Kolejną korzyścią jest nowelizacja przepisów Ordynacji podatkowej dotyczących dobrej wiary. Wynika z niej, że na ocenę działania w dobrej wierze może wskazywać również wywiązywanie się z obowiązków wynikających z umowy o współdziałanie, jeżeli zdarzenie lub czynność skutkujące zastosowaniem wskazanych przepisów wystąpiły w okresie trwania tej umowy.

Co więcej, w przypadkach wskazanych w ustawie, podatnik może liczyć na obniżoną stawkę odsetek za zwłokę (tj. 50%), a nawet nienaliczenie ich czy niewszczęcie postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe.

Komentowaną umowę o współdziałanie może wypowiedzieć:

  • podatnik w każdym czasie;
  • Szef KAS w razie naruszenia przez podatnika postanowień umowy, jak i poważnego lub powtarzającego się naruszania przez niego przepisów prawa podatkowego (podatnik nie może w takiej sytuacji złożyć wniosku o zawarcie kolejnej umowy w okresie 2 lat od dnia rozwiązania dotychczasowej).

W uzasadnieniu do projektu ustawy Krajową Administrację Skarbową określono kolejną „linią obrony” podatnika przed popełnieniem ewentualnych błędów podatkowych[2]. Dodano, iż program pozwala na zmniejszenie lub nawet zniwelowanie opłacalności agresywnego planowania podatkowego. Jak tłumaczy Artur Gostomski, dyrektor Departamentu Kluczowych Podmiotów w Ministerstwie Finansów:

(…) Podatnik współpracujący z KAS zyska pewność, że jego rozliczenia są prawidłowe i nie zostaną w przyszłości zakwestionowane[3].

Z drugiej strony współdziałanie z organem podatkowym wiąże się z kolejnymi obowiązkami nałożonymi na przedsiębiorcę. Kwestią sporną pozostaje to, czy wymogi stawiane podatnikowi są proporcjonalne wobec wskazanych korzyści.

Ministerstwo Finansów podało niedawno, że zainteresowanie przystąpieniem do projektu wyraziło kilkunastu podatników[4]. Z przepisów ustawy wynika jednak, że Szef KAS może ograniczyć do 20 liczbę podmiotów, z którymi zostanie podpisana umowa o współdziałanie, jeżeli okaże się to niezbędne do zapewnienia sprawnego i terminowego wykonywania zadań KAS. Zdaniem prof. Adama Mariańskiego, przewodniczącego Krajowej Rady Doradców Podatkowych, idea monitoringu horyzontalnego jest słuszna[5], jednak dopiero okaże się, jak ta współpraca będzie wyglądać w praktyce.

[1] Ustawa z dnia 16 października 2019 r. o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych, Dz. U. z 2019 poz. 2200.

[2] Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Druk nr 3788, Rządowy projekt ustawy o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych, http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/druk.xsp?nr=3788, dostęp: 19.09.2020 r.

[3] Rzeczpospolita, Artur Gostomski: horyzontalny monitoring to nowe otwarcie w relacjach ze skarbówką, 29.06.2020 r. ,https://www.rp.pl/ Postepowanie-podatkowe/306299984-Artur-Gostomski-horyzontalny-monitoring-to-nowe-otwarcie-w-relacjach-ze-skarbowka. html, dostęp: 19.09.2020 r.

[4] Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, Trwa pilotaż Programu Współdziałania, 16.09.2020 r. , https://www.gov.pl/web/kas/trwa-pilotaz-programu-wspoldzialania, dostęp: 19.09.2020 r.

[5] Serwis Prawo.pl, Współpraca ze skarbówką z przywilejami i…problemami?, 29.01.2019 r., https://www.prawo.pl/podatki/monitoring-ho-ryzontalny-firmy-beda-wspolpracowac-z-ministerstwem,363816.html, dostęp: 18.09.2020 r.